Соңгы берничә дистә ел эчендә, Кытай традицион сәүдә тәртибенә каршы торып, халыкара бизнес пейзажын үзгәртеп, дөнья сәүдә системасында глобаль державага әйләнде.Кытайда халык күп, ресурслар мул, инфраструктураны өзлексез камилләштерү бар.Ул дөньядагы иң зур экспортер һәм икенче зур импортчы булды.
Кытайның җитештерү үзәге буларак үсеше гадәттән тыш булды.Илнең аз чыгымлы хезмәт һәм нәтиҗәле җитештерү процесслары аны көндәшлеккә сәләтле җитештерү темпларыннан файдаланырга теләгән чит ил компанияләре өчен кызыклы юнәлеш итә.Шуңа күрә, Бөтендөнья банкы мәгълүматлары буенча, 2020-нче елда Кытай дөньяның экспорт бәясенең якынча 13,8% тәшкил итә. Электроника, тукымалардан алып техника һәм җиһазларга кадәр, Кытай продуктлары дөнья базарларын су басты, Кытайның дөнья фабрикасы статусын ныгытты.
Моннан тыш, Кытайның сәүдә мөнәсәбәтләре традицион Көнбатыш базарларыннан тыш киңәйде, һәм Кытай үсештә булган илләр белән актив элемтәләр урнаштырды.Билбау һәм Roadл инициативасы (БРИ) кебек инициативалар ярдәмендә Кытай Африка, Көньяк-Көнчыгыш Азия һәм Centralзәк Азия буенча инфраструктура проектларына зур инвестицияләр салды, илләрне юл, тимер юл, порт һәм телекоммуникация системасы челтәре аша тоташтырды.Нәтиҗәдә, Кытай ресурсларның агымын һәм сәүдә партнерлыгын тәэмин итеп, зур базарларга чыгу өчен зур йогынты ясады.
Ләкин, глобаль сәүдә системасында Кытайның өстенлеге бәхәссез түгел.Тәнкыйтьчеләр әйтүенчә, ил гадел булмаган сәүдә практикалары белән шөгыльләнә, шул исәптән интеллектуаль милек урлау, валюта манипуляциясе һәм дәүләт субсидияләре, бу Кытай компанияләренә дөнья базарында гадел булмаган өстенлек бирә.Бу борчылулар АКШ һәм Европа Союзы кебек эре сәүдә партнерлары белән мөнәсәбәтләрне киеренкеләндерде, бу сәүдә бәхәсләренә һәм Кытай товарларына тарифларга китерде.
Моннан тыш, Кытайның үсә барган икътисади йогынтысы геосәяси проблемаларны күтәрде.Кайберәүләр Кытайның икътисади киңәюен аның сәяси йогынтысын киңәйтү һәм булган либераль икътисадый тәртипкә каршы тору чарасы дип саный.Көньяк Кытай диңгезендә Кытайның үсә барган ышанычлылыгы, күршеләр белән территориаль бәхәсләр һәм кеше хокукларын бозу турындагы гаепләүләр аның дөнья сәүдә системасындагы ролен тагын да катлауландыра.
Моңа җавап итеп, илләр тәэмин итү чылбырын диверсификацияләргә, Кытай җитештерүенә ышанычны киметергә һәм сәүдә мөнәсәбәтләрен яңадан бәяләргә омтылды.COVID-19 пандемиясе Кытай җитештерүенә чиктән тыш ышанган илләрнең зәгыйфьлеген фаш итте, тәэмин итү чылбырын яңарту һәм региональләштерү чакыруларын сорады.
Кытай дөнья сәүдә системасында үз урынын сакларга омтылганда, күп фронтларда проблемалар белән очраша.Аның эчке икътисады экспорт җитәкчелегендәге үсештән эчке куллануга күчә, үскән урта сыйныф һәм эшче көченең кимүе.Кытай шулай ук экологик проблемалар белән көрәшә, глобаль икътисадый динамиканы үзгәртә, шул исәптән технологияләр белән эшләнгән тармакларның үсешен.
Бу үзгәрешләргә җайлашу өчен, Кытай технологик прогресска һәм инновацияләргә игътибар итә, кыйммәтләр чылбырын күтәрергә һәм ясалма интеллект, яңартыла торган энергия, алдынгы җитештерү кебек үсеш өлкәләрендә лидер булырга омтыла.Ил фәнни-тикшеренү эшләренә зур инвестицияләр салды, максаты - җирле технологик мөмкинлекләр булдыру һәм чит технологияләргә бәйләнешне киметү.
Кыскасы, дөнья сәүдә системасында Кытайның ролен игътибарсыз калдырырга ярамый.Ул икътисади куәткә әйләнде, статус-квога каршы һәм глобаль сәүдәне үзгәртте.Кытайның күтәрелүе икътисади мөмкинлекләр китерсә дә, гадел сәүдә практикалары һәм геосәяси нәтиҗәләр турында борчыла.Дөнья үзгәрә торган икътисади ландшафтка җайлашкан саен, Кытайның дөнья сәүдә системасындагы роленең киләчәге билгесез кала, проблемалар һәм мөмкинлекләр күп.
Пост вакыты: 16-2023 июнь
